بازتابهای انقلاب اسلامی ایران در عراق؛ موردکاوی جنبش صدر

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار/ دکتری روابط بین الملل دانشگاه تهران/ استاد مدعو دانشگاه تهران/ تهران/ ایران

10.22059/jcrir.2025.389686.1678

چکیده

فقدان یا ضعیف بودن ساختارها و نهادهای سیاسی در سپهر سیاسی و اجتماعی عراق جدید موجب شده است یک رهبر سیاسی چه در نقش حاکم و چه در نقش مخالف حکومت بیشترین نقش را در عرصه کُنش‌های سیاسی ایفاء کند. از این رو تحلیل روندهای سیاسی و اجتماعی عراق بعد از سقوط حکومت صدام حسین در سال 2003 گویای این واقعیت اساسی است که جنبش صدر با تکیه بر آموزه‌هایی نظیر ملت‌باوری عربی، اتخاذ رویکرد مستقل از سایر کنشگران منطقه‌ای، فساد ستیزی، عدالت، برابری و رفع تبعیض‌های سیاسی و اجتماعی، حل مشکلات اقتصادی جامعه عراق، به کنشگر بلامنازع عرصه سیاسی و اجتماعی عراق تبدیل شده است. یافته‌های این پژوهش با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی حاکی از آن است که جنبش صدر در طول دوران تکوین و تطور خود که منبعث از گفتمان ضد آمریکایی و ضد استبدادی انقلاب اسلامی ایران بوده است؛ در دوران رهبری مقتدی صدر توانسته است خود را بتدریج و بنا به مقتضیات عرصه سیاسی و اجتماعی عراق از یک جنبش ضد استبدادی و ضد اشغالگری به یک جنبش سیاسی و اجتماعی نوین و مخالف وضع موجود بازتولید کند و با برجسته سازی هویت، نمادها و سیاستهای تکثرگرا و مبتنی بر ملت‌باوری عربی، رویکرد و کُنش عملگرایانه متفاوت و بعضاً متعارضی با سایر احزاب و گروههای شیعی اتخاذ کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات