عصر فراواقعیت و راهبردهای تحقق نگرش سیاسی مطلوب در ایران معاصر

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری جامعه‌شناسی سیاسی، دانشکده مطالعات سیاسی، تاریخی و منطقه‌ای، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران.

2 استادیار علوم سیاسی، دانشکده مطالعات سیاسی، تاریخی و منطقه‌ای، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران.

چکیده

رسانه‌ها در جهان معاصر صرفاً نقش بازتاب‌دهنده رویدادها و واقعیات را ایفا نمی‌کنند، بلکه به کنشگرانی فعال در بازتولید ساخت واقعیت اجتماعی بدل شده‌اند. این وضعیت که در نظریه «عصر فراواقعیت» یا « عصر حادواقعیت» ژان بودریار تبیین شده، بیانگر دگرگونی بنیادین در الگوهای ادراکی شهروندان و تأثیر ژرف بازنمایی‌های رسانه‌ای بر باورها و نگرش‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است. در ایران، این تحولات فرایند تحقق و استمرار نگرش‌های همسو با آرمان‌های انقلاب اسلامی را با چالش‌های مهمی همچون تحریف اهداف و شعارها، روایت‌سازی‌های غیرواقعی، اشاعه گسترده اطلاعات نادرست، بازنمایی گزینشی واقعیات تاریخی، شکل‌گیری جنبش‌های رسانه‌محور و گسترش پروپاگاندای سازمان‌یافته مواجه ساخته است. پژوهش حاضر با اتکا به چارچوب نظری فراواقعیت بودریار و بهره‌گیری از روش مصاحبه نیمه‌ساختارمند، در پی پاسخ به این پرسش اساسی است که جمهوری اسلامی ایران برای تحقق نگرش سیاسی مطلوب در عصر فراواقعیت چه راهبردهایی باید اتخاذ کند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد درک عمیق تحولات جهان زیست جدید، طراحی و به‌کارگیری نمادهای همگانی متناسب با منطق فراواقعیت، تعامل هوشمندانه با مراجع فرهنگی نوین، قدرت روایت‌سازی و تقدم در ارائه روایت، توجه به توازن و صداقت رسانه‌ای، ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی روایی میان رسانه‌ها و نهادینه‌سازی صیانت رفتاری و گفتاری در میان مسئولان، از جمله الزامات کلیدی برای دستیابی به نگرش سیاسی مطلوب در بستر حادواقعیت محسوب می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

Contemporary Researches on Islamic Revolution
دوره 7، شماره 26
مهر 1404
صفحه 95-120

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار