تمایز بین «دعوت به خیر» با امر به معروف و نهی از منکر و تأثیر آن در سیاست گذاری و نهادسازی فرهنگی- حقوقی در جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه قرآن و حدیث، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

گرچه‌ قرآن مجید به انجام دعوت به خیر در کنار امر به معروف و نهی از منکر و مقدم بر آن فرمان داده است لکن در بسیاری از کتب تفسیری و فقهی اهتمام کافی برای تبیین وجه افتراق این دو و نتایج آن دیده‌ نمی‌شود که تبلور آن در‌ بی‌توجهی نظام تقنینی به تعیین حدود و شرایط و کیفیت دعوت به خیر ـ علی رغم تاکید اصل هشتم قانون اساسی ـ‌‌‌ مشاهده می‌شود. این مقاله با کاوش در منابع یاد شده ضمن تبیین مفهوم، ابعاد و مصادیق دعوت به خیر مانند تبلیغ، آموزش و نصیحت که هم بالاصاله نقش مبنایی در ‌سیاست‌گذاری و نهادسازی فرهنگی در کشور داشته و هم به دلیل زمینه سازی برای تحقق امر به معروف و نهی از منکر از اهمیت زیادی برخوردار است، نقاط تمایز بین این دو فریضه را روشن نموده تا راه تعیین مبنا و خط مشی برای نهادهای دارای کار ویژه مشترک (مانند صدا و سیما و نهادهای ناظر چون شورای عالی انقلاب فرهنگی) یا خاص یکی از این دو (مانند نیروی انتظامی و مجلس خبرگان رهبری) هموار گردد و زمینه برای تحقیقات بعدی در مورد آسیب شناسی مبنایی و عملکردی این نهادها و ‌سیاست‌گذاری در این زمینه فراهم شود.

کلیدواژه‌ها