بنیان‏های فکری امام خمینی و شاخص های کنش سیاسی در عرصه سیاست داخلی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

بنیان‏گذاری و مدیریت نظام تازه تأسیس جمهوری اسلامی ایران، مبتنی بر بنیان‏های فکری امام‏خمینی(ره) شامل خدامحوری، تکلیف‏گرایی و تلازم دیانت و سیاست، باعث شکل‏گیری الگوی سیاسی خاصی پیرامون دلالت‌های متعالی اسلام، توسط ایشان گردید. به عقیده امام (ره) اسلام از هیچ چیز غافل نیست و فقه، تئوری واقعی و کامل اداره انسان و جامعه از گهواره تا گور است. بر این اساس، فقه کارکردهای مفید و مؤثری دارد که به دلیل ریشه‏های وحیانی آن، قدرت تشخیص مصلحت امت و منفعت ملت را خواهد داشت. بدین‏سان، در مواضع عملی امام (ره) در اثناء و پس از تشکیل حکومت اسلامی، شاهد ایجاد ساختارهای سیاسی متناسب با فرامین اسلامی به منظور تأمین مصالح جامعه هستیم. در این نوشتار با بررسی تجربه دهه نخست مدیریتی در دوره تأسیس نظام جمهوری اسلامی ایران، برای سیاست‏ورزی امام خمینی (ره) می‏توان پنج شاخص «شکل‏دهی به سازمان سیاسی حکومت»، «تدوین قانون اساسی»، «مدیریت رخداد تسخیر سفارت امریکا و تعبیر انقلاب بزرگ‏تر»، «هدایت و رهبری دفاع مقدس» و «تأسیس مجمع تشخیص مصلحت نظام» را مطرح نمود که نشان‏دهنده سیاست‏ورزی بنیان‏گذار جمهوری‏اسلامی در عرصه سیاست داخلی است.

کلیدواژه‌ها


Baratlou, F. (1379). Unity of Religion and Politics and Denial of Secularism in Imam Khomeini’s Political Thought. By Department of Political Researches of Islam, Components of Imam Khomeini’s Political Ideas. Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies, pp. 263-288.
 
Eftekhari, A. (1384). Expediency and Politics, an Islamic Approach. Tehran: Imam Sadiq (a.s.) University.
 
Farasatkhah, M. (1394). Seda Weekly Journal, no. 60, Date: 14 November, 2015, p. 35.
 
Hosseinizadeh, M. (1389). Political Islam in Iran. Qom: Mofid University Press.
 
Karimi Maleh, A; Babaei, A. (1392). National Security in Imam Khomeini’s Perspective. Tehran: Research Institute for Strategic Studies.
 
Khomeini, R. (1373). Velayat-e Faqih, [Guardianship of Islamic Jurist]. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
Khomeini, R. (1387). Sahifeh-ye-Imam. Vol. 4. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
 ـــــــــــــــــــــــــ (1387). Sahifeh-ye-Imam. Vol. 6. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
ـــــــــــــــــــــــــ (1387). Sahifeh-ye-Imam. Vol. 9. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
ـــــــــــــــــــــــــ (1387). Sahifeh-ye-Imam. Vol. 10. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini
 
ـــــــــــــــــــــــــ (1387). Sahifeh-ye-Imam. Vol. 11. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
ـــــــــــــــــــــــــ (1387). Sahifeh-ye-Imam. Vol. 12. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
ـــــــــــــــــــــــــ (1387). Sahifeh-ye-Imam. Vol. 13. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
ـــــــــــــــــــــــــ (1387). Sahifeh-ye-Imam. Vol. 14. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
ـــــــــــــــــــــــــ (1387). Sahifeh-ye-Imam. Vol. 15. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
ـــــــــــــــــــــــــ (1387). Sahifeh-ye-Imam. Vol. 16. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
ـــــــــــــــــــــــــ (1387). Sahifeh-ye-Imam. Vol. 17. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
ـــــــــــــــــــــــــ (1387). Sahifeh-ye-Imam. Vol. 18. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
ـــــــــــــــــــــــــ (1387). Sahifeh-ye-Imam. Vol. 19. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
ـــــــــــــــــــــــــ (1387). Sahifeh-ye-Imam. Vol. 20. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
Mahdavi Zadegan, D. (1379). The Role of Knowledge of Usul al Fiqh in Imam Khomeini’s Political Epistemology. By Department of Political Researches of Islam, Components of Imam Khomeini’s Political Thought. Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies, pp. 1-24.
 
Mansour Nejad, M. (1384). Imam Khomeini. In Ali Khani, Ali Akbar, et al., Political Thought in the World of Islam. Vol. 1. Tehran: Research Institute for Human Sciences, Culture and Social Studies, Jihad-e Daneshgahi, pp 537-568.
 
Marandi, M; Soleimani, D. (1390). Holy Defense in Imam Khomeini’s Thought, Elaboration of the Thematic Works, (Book 25). Vol. 3. Tehran: The Institute for the Compilation and Publication of the Works of Imam Khomeini.
 
Namdar, M. (1379). Imam Khomeini and Critique of Modernism and Progress in the Religious and Irreligious Society. By Department of Political Researches of Islam, Components of Imam Khomeini’s Political Thought. Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies, pp. 57-104.
 
Qazal Ayaq, I. (1391). Political Coalition in the Islamic Republic of Iran. Tehran: Center for Islamic Revolution
 
Shafieifar, M. (1375). Jihadistic Vision in Islamic Revolution of Iran. (1953-1979) in Mousa Najafi, Political Deliberations in the History of Islamic Thought. Vol. 2. Institute for Humanities and Cultural Studies, pp. 301-368. (n.p.).
 
Souri, I; Beheshti Seresht, M. (1396). "The trend of Building the Revolutionary Institutions in the Interim State and Council of Islamic Revolution and the emphasis of Imam Khomeini on Islamic Models." Islamic Awakening. Vol. 6, no. 11, pp. 42-62.
 
Ummah Talab, F. (1379). Evolutionary Course of the Works, Views and Political Behavior of Imam Khomeini. By Department of Political Researches of Islam, Components of Imam Khomeini’s Political Ideas. Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies, pp. 147-196. http://www.imam-khomeini.ir/fa/n25423.