اندیشه‌‌ی تفسیری آیت الله خامنه ای در کتاب طرح کلی اندیشه های اسلامی در قرآن

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه کوثر بجنورد، بجنورد، ایران.

چکیده

بی‌تردید گزاره‌های قرآنی _به عنوان سند قاطع دین اسلام_ با زندگی افراد جامعه پیوند خورده است. در درازنای تاریخ اندیشوران اسلامی با توجه به نیازهای جامعه و افراد به قرآن روی آورده‌اند. تفسیر اجتماعی، از رویکردهای بسیار مهم تفسیری است. پژوهش حاضر به تبیین اندیشه‌ها‌ی تفسیری آیت الله خامنه‌ای در کتاب طرح کلی اندیشه‌ اسلامی در قرآن در موضوع ولایت پرداخته است. سخنان ایشان از آن جهت حائز اهمیت است که به عنوان مقدمه‌ای برای حکومت علوی در نظام اسلامی و تبیین خط مشی جامعه مسلمانان قلمداد می‌شود. این کتاب حاوی مجموعه سخنرانی‌های ایشان در سال 1353 در مشهد است که به تفسیر برخی آیات و مفاهیم اعتقادی پرداخته‌اند. بر این اساس با شیوه‌ی توصیفی تحلیلی و براساس داده های کتابخانه ای این پژوهش بر آن است در حد توان موضوع را بررسی کند. استفاده از زبان ساده و مثال‌های همه فهم، طرح مسئله با پرسش، پرهیز از طرح گسترده مباحث ادبی، فقهی و کلامی، تاکید بر هدایت‌گری قرآن و تاکید بر ضرورت های جامعه، عبرت گرفتن از تاریخ، بهره گرفتن از روایات و شعر از جمله رویکرد‌های تفسیری ایشان در کتاب مذکور است.


کلیدواژه‌ها

موضوعات


Holy Quran
Abd al-Hamid, M. (1989AD). The Evolution of the Interpretation of the Qur'an Is a New Reading. Baghdad: Bayt al-Hikmah Lil Nashr wa al-Tarjomah wa al-Tawzi’.
Al-Jamal, H. (1414 AH). The Reflections of Contemporary Islamic Thought in Egypt in the First Half of the Fourteenth Century AH. Riyadh: Dar Alam al-Kitab.
Al-Roomi, F. (1407 AH). Interpretations of Interpretation in the Fourteenth Century. Riyadh: Al-Risalah Institute.
Asaadi, M. et al. (2013 AD/1392 SH). Pathology of Interpretive Flows. Qom: Research Institute of Seminary and University.
Ayazi, A. (2012 AD/1391 SH). "An Introduction to the Social Interpretation of the Qur'an." Quranic researches. Vol. 18, no. 3, pp. 102-119.
Daneshyar, A. (2018 AD/1397 SH). "Study of the Political Interpretation of Quranic Concepts During the Islamic Revolution from the Perspective of Ayatollah Khamenei." Studies of the Islamic Revolution. Vol. 15, no. 52, pp. 97-116.
Davari, R. (2019 AD/1398 SH). "Analysis of the Principle of Wisdom in Ayatollah Khamenei's Quranic Thought." The Ketab-e Qayyim. Vol. 9, no. 21, pp.145-176.
Davari, R; Diyari Bidgoli, M.T. (2019 AD/1398 SH). "Explaining the Quranic Principles of the Dignity by Emphasizing the Political Thought of Ayatollah Khamenei." Islamic Insight and Education. Vol. 16, no. 49, pp. 167-183.
Forh, J. (1983). Islamic Revolution of Iran. London: Open press.
Ghazizadeh, K.; Nazemi, R. (2009 AD/1388 SH). "Principles and Characteristics of Social Interpretations of the Holy Quran." Research in Quranic and Hadith Sciences. Vol. 6, no. 11, pp. 5-24.
Goldziher, A. (1374 AH). Religions of Islamic Interpretation. (Najjar, A. Trans.) Cairo: Al-Khanji Maktabah al-Mathna.
Hosseini Khamenei, A. (2013 AD/1392 SH). Outline of Islamic Thought in the Quran. Qom; Iman Jihadi Institute Publications.
Inayat, H. (1977 AD/1356 SH). A look at Arab Political Thought from Napoleon's Invasion of Egypt to World War II. Tehran: Sherkat-e Sahami Ketabhay-e Jibi.
Khajeh, Z. (2015 AD/1394 SH). "Study of the Interpretive Method of Ayatollah Sayyid Ali Khamenei." Master Thesis. Qom University of Quranic Sciences.
Khan Mohammadi, Y. (2014 AD/1393 SH). Political Interpretation of the Quran in Contemporary Iran. Qom: Research Institute of Islamic Sciences and Culture.
Khomeini, R. (1989 AD/1368 SH). Interpretation of Surah al-Hamad. Tehran: Imam Khomeini Publishing House.
___________.  (1409 AH). Sahifa Imam. Tehran: Imam Khomeini Publishing House.
Khorramshahi, B. (1985 AD/1364 SH). Interpretation and New Interpretations. Tehran: Kiyan.
Koffka, K. (1935). Principles of Gestalt Psychology. London: Rutledge.
Mahdavi Rad, M. (2003 AD/1382 SH). Afaq al-Tafsir. Tehran: Hasti Nama.
Marifat, M.H. (2000 AD/1379 SH). Interpretation and Interpreters. Qom: Al-Tamhid Cultural Institute.
Nafisi, Sh. (2014 AD/1393 SH). "Social Interpretation of the Qur'an; the Challenge of Definition and Characteristics." Journal of Quran Interpretation and Language. Vol. 2, no. 2, pp. 44-64.
Olgar, h. (1983). The Roots of the Iranian Revolution. London. Open press.
Pakatchi, A. (2008 AD/1387 SH). History of the Interpretation of the Holy Quran. Tehran: Theology Student Scientific Association of Imam Sadigh University.
Rashid Reza, M. (1368 AH) Tafsir al-Quran al-Hakim al-Shahir Bi Tafsir al-Manar. Beirut: Dar al-Ma'rifah.
Roshanaei, et al. (2018 AD/1397 SH). "Comprehensive Model of Quranic Culture and Explaining Its Role in the Cultural Changes of Islamic Society from the Perspective of Ayatollah Khamenei." Quran and Hadith Studies, Vol. 11, no. 2, pp.31-60.
Seif, A. (2021 AD/1400 SH). Modern Educational Psychology: Psychology of Learning and Education. Tehran: Doran.
Sharqawi, A. (1979). Religious Thought in the Face of the Age: The Study of the Analysis of the Consequences of Interpretation in the Age of Hadith. Beirut: Dar al-Awda.
Wielandt, R.  )2002). "Exegesis of the Quran: Early Modern and Contemporary Jane Dammen McAuliffe. " Encyclopedia of the Quran. Vol. 2. pp. 124 – 141.
Zahabi. M. (1976 AH). Interpretation and Commentators. Beirut: Dar al-Kitab al-Hadithiyyah.