تجویزهای نرم‌افزارانه نظم نوین جهانی برای سیاست خارجی ج.ا.ایران در منطقه ایران فرهنگی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

بر اساس مفهوم چند بعدی از نظم جهانی سه نوع نظم قدرت محور، منفعت محور و هنجار محور از یکدیگر قابل تفکیک‌اند، تغییر در شرایط ساختار نظام جهانی و گذار به سوی نظم چندقطبی سویه‌های هنجاری نظم جدید را پررنگ‌تر از قبل می‌کند. پُرواضح است که دلیل غلبه بعد هنجاری نظم جدید و نیز عناصر معنایی ساختار جدید بیش از هر چیز به افول هژمونی ایالات متحده و توزیع آن در میان قطب‌های جدید باز می‌گردد. شرایطی که فضا را برای عرض اندام فرهنگ‌های رقیب بیش از گذشته باز می‌کند. در چنین فضایی فرصت‌های زیادی برای کنشگران غنی به لحاظ فرهنگی و تمدنی نظیر ایران به ارمغان خواهد آمد. اهمیت این موضوع آنگاه بیشتر قابل ادراک است که بدانیم بازیگران اصلی ساختار جدید نظیر چین هم به دلیل دارا نبودن از نرم‌افزاری نوین در مواجهه با هژمونی فرهنگی-هویتی غرب توان بالایی ندارند. در چنین دورانی که اصلی‌ترین نمود و نشانه آن «پراکندگی قدرت» است، بخشی از نقصان‌های مادی ایران اسلامی برای نقش‌آفرینی موثر در منطقه ایران فرهنگی که در دوران جدید با نوعی خلا قدرت مواجه می‌شود، در صورت توجه به ظرفیت‌های نرم‌افزارانه قابل ترمیم است. برای همین بررسی اینکه مختصات ساختار جدید جهانی چه اولویت‌های نرم‌افزارانه‌ای برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال منطقه ایران فرهنگی تجویز می‌کند، سوال اصلی این پژوهش را تشکیل داده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Vuving, A. (2009 AD/1388 SH). "The Function of Soft Power." (Moradi, M. Trans). Strategic Policy Quarterly. Vol. 1, no. 4.
Afzali, R; Zaki, Y; Dashti, M.H. (2017 AD/1397 SH). "The Soft Power Components of the Islamic Republic of Iran and Its Capacities in the International Arena from the Perspective of Experts." Journal of Political Studies of the Islamic World. No. 2, pp. 121-142.
Berlin, I. (1992 AD/1371 SH). "The Search for Freedom." (Khojastekia. Trans). Tehran: Goftar Publishing.
Pahlavan, Ch. (1998 AD/1377 SH). Afghanistan: The Era of the Mujahideen and the Rise of the Taliban. Tehran: Ghatreh Publications.
Haghgoo, J; Azimzadeh, J; Aliabadi, Meysam. (2018 AD/1397 SH). Towards Karbala: A Study of Iran and Iraq's Shias. Tehran: Imam Hossein University Publications.
Haghgoo, J; Azimzadeh, J. (2019 AD/1398 SH). "The Defensive Model of Persian Literature in Confronting the Mongol Invasion." First International Conference on the Second Phase of the Islamic Revolution: The Model of Revolutionary Civilization. Pp. 166-167.
Khobrooy-e Pak, M. (2004 AD/1383 SH). "Local Elites, Globalization, and the Dream of Federalism." in Iran: Identity, Nationality, Ethnicity. (Ahmadi, H. Ed). Pp. 174-175.
Dehghani Firoozabadi, J. (2012 AD/1391 SH). Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran. Tehran: Samt.
Asgari, M. (2010 AD/1389 SH). "A Critical Approach to Soft Power Theory." Defense Strategy Quarterly. Vol.8, no.28, pp. 61-86. Constitution of the Islamic Republic of Iran.
Gallbraith, J. (1992 AD/1371 SH). The Anatomy of Power. (Mohajer, M. Trans). Tehran: Soroush Publications.
Mayeli, M; Moti’I, M. (2015 AD/1395 SH). "Soft Power in the Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran." Journal of International Relations Studies. Vol.9, no.35, pp. 189-208.
Naghibzadeh, A. (2019 AD/1402 SH). History of Diplomacy and International Relations. Tehran: Ghoomes Publications.
Acaps. (2023 AD/1398 SH), at: https://www.acaps.org/en/ countries/iran#
Unesco. (2023 AD/1402 SH). "Artificial Intelligence: examples of ethical dilemmas." At: https://www.unesco.org/en/artificial-intelligence/recommendation-ethics/cases#:~:text=But%20there%20are%20many%20ethical,outcomes%2C%20embedded%20or%20inserted%20bias.
"NATO and the European Union Show Unity and Resolve in Brussels." (2022 AD/1401 SH). Center for Strategic and International Studies. At: https://www.csis.org/analysis/nato-and-european-union-show-unity-and-resolve-brussels.
Keagan, R. (2008 AD/1387 SH). At:https://www.washingtonpost.com /wp-dyn/content/article/2008/08/10/AR2008081001871.html.
Deutsche, W. (2022 AD/1401 SH). "Merkel 'Stands by' 2008 NATO Decision after Zelenskyy Jab". At:
https://www.dw.com/en/merkel-stands-by-past-ukraine-nato-decision-after-zelenskyy-criticism/a-61359003.
Ashford, E. (2022 AD/1401 SH). "Ukraine and the Return of the Multipolar World." The National Interest. At: https://nationalinterest.org/feature/ukraine-and-return-multipolar -world-203276.
De Grossouvre, H. (1970 AD/1349 SH). "The NATO Summit in Bucharest: Origins and Consequences for Europe of a Historic US Defeat."  At:https://www.semanticscholar.org/paper/The-Nato-Summit-in-Bucharest%3A-Origins-and-for-of-a-Grossouvre/ c5a66141748392bb001491b8a0481b956b669273, 85.
Kissinger, H. (1994 AD/1373 SH). Diplomacy. New York u.a.: Simon and Schuster.
Lukes, S. (2007 AD/1387 SH). "Power and the Battle for Hearts and Minds: On the Bluntness of Soft Power." in Felix Berenskoetter and M. J. Williams (Eds.). Power in World Politics. London and New York: Routledge.
Nye, J. (2007 AD/1387 SH). "Notes for a Soft Power Research Agenda." in Felix Berenskoetter and M. J. Williams (Eds.). Power in World Politics. London and New York: Routledge.
ـــــــــــــــــــــــــ. (2010 AD/1389 SH). Soft Power: The Means of Success in International Politics. (Rohani, M; Zolfaghari, M. Trans). Tehran: Imam Sadiq University Publications.
ـــــــــــــــــــــــــ. (2010 AD/1389 SH). "The Future of Soft Power in US Foreign Policy." in Inderjeet Parmar and Michael Cox (Eds.). Soft Power and US Foreign Policy: Theoretical. Routledge.
ـــــــــــــــــــــــــ. (1990 AD/1369 SH). "The Misleading Metaphor of Decline." Atlantic.
ـــــــــــــــــــــــــ. (1990 AD/1369 SH). Bound To Lead: The Changing Nature Of American Power. Basic Books.
ـــــــــــــــــــــــــ. (2003 AD/1382 SH). "Propaganda Isn’t The Way: Soft Power." The International Herald Tribune.
Piggott, M. (2014 AD/1393 SH). "20 Million Shia Muslims Brave Isis by Making Pilgrimage to Karbala for Arbaee." At: https://www.ibtimes.co.uk/20-million-shia-muslims-brave-isis-by-making-pilgrimage-karbala-arbaeen-1476618