انقلاب اسلامی و ضرورت احیای فضیلت دگردوستی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 استادیار دانشگاه فرهنگیان تهران، تهران، ایران.

چکیده

سه کلید واژه انسان‌دوستی، دگردوستی و نوع‌دوستی را می توان گام بلند تعالی‌بشریت پس از حب ذات و صیانت از خویشتن‌خویش دانست. موضوعی که انسان بدون آن، نه تنها‌ در زیست اجتماعی‌خود ناکام است،‌ بلکه از درک درست، اجتماع، اخلاق و عرفان نیز بی بهره می‌ماند.
فهم این امر در نگاه به مبانی انسان شناسی قرآن، به معنای دوست داشتن انسانها در مسیر انسانیت، شفقت و حس‌همبستگی نسبت به سایر مردمان و به عبارتی عدم‌تقیید بر حکم لقد کرمنا بنی‌آدم است.
اساسا شالوده انقلاب اسلامی نیز مبتنی بر همین الگوی قرآنی بوده است. امری که خمینی کبیر(ره)که جامع حکمت، فقه و عرفان بود، نه تنها خود به آن متصف بود، بلکه بر اساس آن، راهبردهای انقلاب و سیاست‌های داخلی و خارجی نظام اسلامی را بر این اساس بنیان نهاد و عرفان سیاسی را بطور همه جانبه، به جهان اندیشه و عمل عرضه کرد.
تبیین بنیادهای نظری این فضیلت عالی انسانی و کاربردهای آن با تاکید بر اندیشه امام راحل، دغدغه این پژوهش است. اهتمامی که نمایانگر چگونگی ظهور بنیادهای فلسفی و عرفان اسلامی در حکمرانی و ترسیم سیاسی آن است و احیای آن چه بسا به کمال عقلی و اخلاقی بشر یاری و قلمرو متنوعی از انسانها را در قوس صعود به بارگاه قرب حق رهنمون کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Holy Quran
 
Nahj al-Balaghah
 
Ibn Shahr Ashub, M. (1996 AD/1375 SH). Manaqib Al Abi Talib, Qom: Allameh.
 
Ibn Tawus, A; Akhundi, M. (1988 AD/1367 SH). Iqbal al-Aʻmah. Tehran: Dar al-Kutub al-Islamiyya.
 
Erbali, A. (2002 AD/1381 SH). Kashf al-Ghamma fi Ma'rifa al-A'immah. Tabriz: Bani Hashemi.
 
Iftikhari, A; Mohammadi, H. (2012 AD/1392 SH). "Peace and Health in the Holy Quran". Quran and Hadith Quarterly.
 
Khomeini, R. (2010 AD/1389 SH). Surah Hamd Interpretation. Tehran: Organization and publication of Imam's works.
 
Bahrani, A. (1983 AD/1362 SH). Tohaf al-Uqool, Tehran: Al-Nashar al-Islami Institute.
 
Barqi, A. (1992 AD/1371 SH). Al-Mahasen. Qom: Islamic Library.
Martyr Foundation and Martyrs' Affairs. (2013 AD/1392 SH). Shahid Yaran publication (Special issue of Esmail Daqaighi). No. 87.
 
Tamimi Amodi, A. (1986 AD/1366 SH). Ghurarul Hikam wa Durarul Kalim. Qom: Islamic Propagation Office.
 
A Group of Authors. (2002 AD/1381 SH). History of Islam. By Supervising of Sadiq Ayyinehwand. Tehran: Ma'arif Publishing House.
 
Hosseinzadeh, A. (2014 AD/1394 SH). Ethic of Dialogue. Tehran: Islamic Culture and Thought Research Institute Publishing Organization.
 
Khomeini, R. (2012 AD/1372 SH). Sahifah Noor. Tehran: Imam Khomeini Works Editing and Publishing Institute.
 
ـــــــــــــــــــــــــ. (2008 AD/1385 SH). Imam Khomeini's Philosophical Presentations. Tehran: Imam Khomeini Works Editing and Publishing Institute.
 
ـــــــــــــــــــــــــ. (2011 AD/1388 SH). Soldiers of Reason and Ignorance. Tehran: Imam Khomeini Works Editing and Publishing Institute.
 
ـــــــــــــــــــــــــ. (2001 AD/1377 SH). Commentary on the Hadith of the Soldiers of Reason and Ignorance. Tehran: Imam Khomeini Editing and Publishing Institute.
 
ـــــــــــــــــــــــــ. (2004 AD/1384 SH). Spirituality and Seminaries from the Perspective of Imam Khomeini. (Tabyan Doftar 10). Tehran Institute for Editing and Publishing Imam Khomeini's Works.
 
Deylami, H. (1991 AD/1412 AH). Guidance of Hearts to Truth. Qom: Al-Sharif al-Razi.
 
Ragheb Esfahani, H. (1991 AD/1412 AH). Vocabulary in the strange Qur’an. Beirut: Dar al-Ilm.
 
Saadi, M. (1996 AD/1375 SH). Golestan, Tehran: Nahid.
 
Suhravardi, S. (1993 AD/1372 SH). Collection of the works of Sheikh Ishraq (correction and introduction by Seyyid Hossein Nasr). Tehran: Institute of Cultural Studies and Research.
 
Sharifi, A. (2005 AD/1384 SH). The Way of Life. Qom: Maarif Publishing House.
 
Saduq, M. (1983 AD/1362 SH). Al-Khesal. Qom: Jamia Modarresin.
Attar Neyshaburi, F. (2007 AD/1386 SH). Tadhkiratul Awliya’. (Isti’lami, M. Ed). Tehran: Zawwar.
 
Fukuyama, F. (1995 AD/1374 SH). Trust: The Social Virtues and the Creation of Prosperity. (Beheshti, A. Trans). Tehran: Rozaneh Publications.
 
Fayez Kashani, M. (1996 AD/1417 AH). Al-Muhajjah al-Bayda. Qom: Al-Nashr al-Islami Institute.
 
Qaraati, M. (2008 AD/1387 SH). Tafsir Noor. Tehran: Cultural Center of Lessons from the Qur'an.
 
Qobadi, H; Gorji, M. (2008 AD/1387 SH). "Mawlavi's Global Messages for Today's Man." Mysticism Studies. No. 8.
 
Kolayni, M. (1986 AD/1407 AH). AL-Kafi. Tehran: Dar al-Kutub Islami.
 
Kouhgard, M; Shamshiri, B. (2016 AD/1395 SH). " Peace Learning with reliance on the Philosophical Premises of Islamic Mysticism." A New Approach to Educational Management. Vol. 26.
 
Majlisi, M. (2024 AD/1403 AH). Bihar Al-Anwar. Beirut: Dar al-Ihya al-Turath al-Arabi.
 
Mohammad b. Monawwar. (2021 AD/1440 AH). Asrar al-Tawhid fi Maqamat al-Shaykh Abi Saeid. Tehran: Ferdaws.
 
Motahhari, M. (1998 AD/1377 SH). Collection of Works. Tehran: Sadra.
 
ـــــــــــــــــــــــــ. (1988 AD/1368 SH). A Glance at the Prophet's Life. Tehran: Sadra.
 
Mazaheri, A. (2015 AD/1394 SH). "Critique and Study of the Role of Peace-seeking in Mystical Texts." Quarterly Journal of Islamic Mysticism Studies. Vol 41.
 
Imam Khomeini Editing and Publishing Institute. (2010 AD/1389 SH). Thematic Perspective on Imam Khomeini's Divine-Political Testament. Tehran.
 
Mousavi Lari, S. (2007 AD/1386 SH). The Mission of Ethics in Human Evolution. Qom: Bustan Kitab.
 
Mawlana, J. (1993 AD/1372 SH). Mathnawi Ma'nawi. (Nicholson, A. Ed). Tehran: Hermes.
 
Najafi, M. (2008 AD/1387 SH). Jawahir Al-Kalam fi Sharh Sharayi’ al-Islam. Beirut: Dar al-Ihaya’ al-Turath al-Arabi.
 
Nasiri, M. et al. (2015 AD/1394 SH). An Analytical Approach to Imam Khomeini's Political and Divine Will. Tehran: Islamic Azad University Printing and Publishing Organization.