Document Type : Science - Research
Authors
1 M.A. Political Science, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, IRAN.
2 Assistant Professor, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, IRAN.
Abstract
Keywords
Main Subjects
Article Title [Persian]
Authors [Persian]
این مقاله در پی تحلیلی تاریخی بر مبنای نظریه کارکردگرایی ساختاری پارسونز از فعالیتهای اولیه نهضت آزادی ایران است.فعالیتهایی که از پیش از تأسیس این حزب در قالب «نهضت مقاومت ملی» و سپس «جبهه ملی دوم» آغاز شد و در فرآیند رخدادهای سیاسی اوایل دهه چهل شمسی به افول این حزب و سپس انشعاب سازمان مجاهدین خلق از آن منجر گردید. در این پژوهش، حزب نهضت آزادی ایران به مثابه سیستم، پس از اخذ تحولات سیاسی به عنوان داده، طی فرآیندی درونی، تصمیماتش به عنوان برونداد بروز داده است. در نظریة پارسونز، عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر محیط و نظام ارزشی سیستم، موجب بینظمی میگردند. توافق شاه و آمریکا برای سقوط امینی، عامل خارجی محیطی؛ انقلابهای چپگرایانه، عامل خارجی نظام ارزشی؛ بازداشت رهبران نهضت آزادی به دلیل مخالفت با انقلاب سفید، عامل داخلی محیطی و اندیشههای علمگرایانه مهندس بازرگان به عنوان عامل داخلی نظام ارزشیشان سبب شد به این نتیجه برسند که جوانان رادیکال در عین روحیه مذهبی میتوانند علم مبارزه را از مارکسیسم اخذ کنند. این مقاله نشان میدهد ساخت جماعتی نهضت آزادی از عواملی بود که نهتنها با این رادیکالیسم درونی به مخالفت برنخاست که آن را تأیید نمود. در ساخت جماعتی نهضت آزادی، این حزب نه به مانند یک تشکیلات حرفهای بلکه به مانند محفلی از دوستان شکل گرفته بود و به دلیل فقدان روالهای نهادینهشده در رفتار سیاسی، در نهادینه کردن پایبندی به ساخت حقوقی مشروطه به عنوان الگوی سیاسی اعضا، ناکام ماند.
Keywords [Persian]